Kimya 10 Sinif Lise 2 Mol Kavrami Kimyasal Hesaplamalar
Not : 6,02 *1023 olarak verilen ifade 6,02*10 üzeri 23'tür!...
MOL KAVRAMI
Mol : Avagadro sayısı ( 6,02.1023 ) kadar atom yada molekül içeren maddeye 1 mol denir.
Örnek : 1 mol HF 6,02.1023 tane HF molekülüdür. Yine bu molekülün içerisinde 1 mol H atomu (6,02.1023tane) ve 1 mol F atomu (6,02.1023 tane) vardır.
Atom Ağırlığı : 12C izotopu standart seçilerek diğer elementlerin bu izotopla kıyaslanması sonucu hesaplanan kütlelerdir. Örneğin, H=1 O=16 N=14 S=32
1 Atomik Kütle Birimi (a.k.b) : 1/ 6,02.1023 = 1,66.10-24 gramdır.
Molekül Ağırlığı : Bileşiği oluşturan elementlerin gram cinsinden kütlelerinin toplamına denir.
Örnek : 1 mol C6H12O6 (glikoz) kaç gramdır ? (C=12 O=16 H=1)
6.12 = 72 gram C
12.1 = 12 gram H
6.16 = 96 gram O
-------------------------------
180 gram
Bir Tane Molekülün Kütlesi : Bir tek molekülün kütlesi molekül ağırlığının Avagadro sayısına bölümüyle bulunur .
1 tek molekülün kütlesi = MA/6,02.1023
Örnek : 1 tane H2O molekülü kaç gramdır ? (H=1 O=16)
1 tane H2O = 18/ 6.1023 = 3.10-23 gramdır.
Bir Tane Atomun Kütlesi : Atom ağırlığının Avagadro sayısına oranıdır.
1 tek atomun kütlesi = A.A./ 6,02.1023
örnek : 1 tane C atomu kaç gramdır ? (C=12)
1 tane C atomu = 12/6.1023 = 2.10-23 gramdır.
N.Ş.A’ da Hacim : Bütün gazların bir molü N.Ş.A’da ( 0 0C ve 1 atmosfer de) 22,4 litredir.
Mol Hesaplama Yöntemleri :
m Verilen Litre Verilen tanecik Sayısı
n= n= n=
MA 22,4 6,02.1023
Örnek : 23 gram C2H5OH kaç moldür ? (C=12 O=16 H =1)
MA = 2.12 + 6.1 + 16.1= 46 gram/mol
n=23/46 = 0,5 mol
Örnek : N.Ş.A’da 2,8 litre olan CO2 gazı kaç mol ve kaç gramdır ?(C=12 O=16)
n=2,8/22,4 = 0,125 mol.
1 mol CO2 44 gram olduğuna göre 0,125 mol CO2 0,125.44= 5,5 gramdır.
22,4 litre = 1 mol : 11,2 litre= 0,5 mol : 5,6 litre = 0,25 mol : 2,8 Litre = 0,125 mol
Örnek : 3,01.1023 tane C2H4 molekülü kaç gramdır ? (C=12 H=1)
n=3,01.1023/6,02.1023= 0,5 mol 1 mol C2H4 28 gram ise 0,5 mol C2H4 14 gram olur.
Kütlece yüzde = (Elementin bileşikteki kütlesi/toplam kütle)x100
I. elementin bileşikteki kütlesi I. elementin verilen gramı
=
II. elementin bileşikteki kütlesi II. elementin verilen gramı
I. elementin bileşikteki kütlesi I. elementin verilen yüzdesi
=
II. elementin bileşikteki kütlesi II. elementin verilen yüzdesi
ÇÖZÜMLÜ TEST
1
. I- 16 gram oksijen gazı
II- 3,01.1023 tane He gazı
III- 6 gam C içeren CO2 gazı
yukarıdaki gazların N.Ş.A.’ da kapladıkları hacim hangi seçenekte doğru olarak
verilmiştir ?(C=12 O=16)
A) I>II>III B) I=II>III
C) I=II=III D) II>III>I
E) I=III>II
Çözüm : I- n=16/32 = 0,5 mol
0,5. 22,4 = 11,2 litre
II- 3,01.102376,02.1023=0,5 mol 0,5.22,4 = 11,2 litre
III- 6 gram C içeren CO2 0,5 moldür. 0,5.22,4 = 11,2 litre
Cevap C
2. 3,01.1022 tane X(OH)2 3,7 gram olduğuna göre X in atom ağırlığı kaçtır ? (O=16 H=1)
A) 74 B) 32 C) 40
D) 56 E) 14
Çözüm : n= 3,01.1023/ 6,02.1023 = 0,05 mol
0,05 mol 3,7 gramsa
1 mol X
X= 74 gram/ mol
X=40 gr/molX+32+2= 74
Cevap C
3. 8 gram oksijen gazında kaç tane atom
vardır ? (O=16)
A) 3,01.1023 B) 6,02.1023
C) 12,04.1023 D) 1,505.1023
D) 24,08.1023
Çözüm : n= 8/32= 0,25 mol O2 gazı
1 mol O2 molekülünde 2.6,02.1023 tane atom varsa
0,25 mol O2 de X
X= 3,01.1023 tane atom Cevap A
4. 0,2 mol X2Y3 32 gram gelmektedir. Y nin atom ağırlığı 16 olduğuna göre X in atom ağırlığının Y nin atom ağırlığına oranı nedir ?
A) 2/3 B) 3/2 C) 1
D) 3/7 E) 7/2
Çözüm :
0,2 mol 32 gramsa
1 mol ?
?= 160 gr/mol
X= 56 gr/mol2.X + 3.16 = 160
X/Y= 7/2X/Y = 56/16 Cevap E
5.
I- XY bileşiğinin molekül ağırlığı 28 dir.
II- XY2 bileşiğinin molekül ağırlığı 44 dür.
Buna göre X ve Y nin atom ağırlıkları sırasıyla nedir ?
A) 24-32 B) 14-12 C) 12-16
D) 32-23 E) 12-14
Çözüm :
2 X + Y = 28
X + 2Y = 44
X= 12 Y= 16 Cevap C
6. Kütlece %80 X içeren X2H6 bileşiğinde X in atom ağırlığı kaçtır ?
A) 12 B) 14 C) 23
D) 27 E) 40
Çözüm :
2.X / 6.1 = X= 12 Cevap A80/20
7. NH3 + CO karışımı N.Ş.A da 11,2 litre olup karışımın kütlesi 11,8 gram gelmektedir. Karışımdaki CO nun mol % si nedir ?
( C=12 O=16 N=14 H=1)
A) 20 B) 40 C) 60
D) 80 E) 90
Çözüm :
NH3 + CO = 0,5 mol; NH3 x mol ise CO = 0,5-x moldür.
0,5. 17 + (0,5-x).28 = 11,8 gram
X=0,2 mol NH3 CO = 0,3 mol olur.
0,5 molde 0,3 mol CO varsa
100 molde X
X= 60 Cevap C
8. 1,806.1023 tane atom içeren SO3 gazı N.Ş.A da kaç litre hacim kaplar ?
A) 6,72 B) 22,4 C) 2,24
D) 1,68 E ) 4,48
Çözüm : n= 1,806.1023/6,02.1023 = 0,3 mol atom
1 mol SO3 de toplam 4 mol atom varsa
X mol 0,3 mol atom
X= 0,075 mol V= 0,075.22,4 = 1,68 litre
Cevap D
9. 3,01.1023 tane CO molekülü, N.Ş.A da 5,6 litre hacim kaplayan N2 gazı ve 7,5 gram NO gazından oluşan karışımın kütlesi kaç gramdır ?
A) 14 B) 21 C) 22
D) 28,5 E) 32,5
Çözüm :
CO= 3,01.1023/6,02.1023 = 0,5 mol .28 = 14 gr
N2 = 5,6/22,4 = 0,25 mol . 28=7 gr
= 7,5 gr
NO= 7,5 gr
Mt= 14+7+7,5 = 28,5 gr. Cevap D
10. Eşit molekül sayıda bir karışım elde edebilmek için 15 gram C2H6 gazına N.Ş.A da kaç litre C3H4 eklenmelidir ? (C=12 H=1)
A) 5,6 B) 2,24 C) 22,4
D) 1,12 E) 11,2
Çözüm :
C2H6= 15/30 = 0,5 mol
Molekül sayılarının eşit olması demek mol sayılarının eşit olması demektir. O halde C2H6 da 0,5 mol olmalıdır.
0,5.22,4 = 11,2 litre C3H4 Cevap E
11. X2H4 bileşiği ile XO bileşiği eşit kütlede ve molekül sayıları da eşit olduğuna göre X in atom ağırlığı nedir ?(O=16 H=1)
A) 12 B) 14 C) 16
D) 32 E) 40
Çözüm :
Molekül sayıları eşitse mol sayıları da eşittir. Kütlelerde eşit olduğuna göre molekül ağırlıkları da eşittir.
X= 122.X + 4.1 = X+16 Cevap A
12. XY3 bileşiğinin molekül ağırlığı MgY bileşiğinin molekül ağırlığının 2 katı olduğuna göre Y elementinin atom ağırlığı kaçtır? (X=32, Mg=24)
A) 12 B) 16 C) 23
D) 24 E) 40
Çözüm :
(32 + 3.Y) Y = 16 Cevap B= 2.(24 + Y)
13. 0,01 molünde 0,02 mol X ve 0,03 mol Y bulunan bileşiğin formülü aşağıdakilerden hangisidir ?
A) XY B) XY2 C) X2Y3
D) XY3 E) X2Y
Çözüm :
1 molde 2 mol X ve 3 mol Y bulunacağından bileşik X2Y3 olur.
Cevap C
14. 0,5 mol CuSO4XH2O bileşiği 125 gram ise X sayısı nedir ? (Cu=64 S=32 H=1 O=16)
A) 2 B) 3 C) 4
D) 5 E) 6
Çözüm :
0,5 mol CuSO4XH2O 125 gram ise
1 mol ?
? = 250 gram
64 + 32 +64 + 18.X =CuSO4XH2O = 250 250
X= 5 Cevap D
15.0,2 molünde 2,4 gram X ve 3,2 gram Y bulunduran bileşiğin bir molekülünün kütlesi kaç gramdır ?
A) 28 B) 28/6,02.1023
C) 14/6,02.1023 D) 6,02.1023
E) 6,02.1023/28
Çözüm :
1 mol bileşikte 12 gram X ve 16 gram Y bulunacağından bileşiğin molekül ağırlığı 28 gram dır. 1 molekülün kütlesi MA/ 6,02.10 23 olduğundan 28/6,02.1023 olur.
Cevap B
16. 2 mol CO2 için ;
I- 2 mol C içerir.
II- 4 mol O atomu içerir.
III- 6,02.1023 tane CO2 molekülüdür.
IV- Toplam atom sayısı 6x6,02.1023 dür.
Yargılarından hangisi yada hangileri doğrudur ?
A) I ve II B) I ve III C) II ve III
D) I,II ve IV E) II,III ve IV
Çözüm :
I- 1 mol CO2 de 1 mol C varsa 2 mol CO2 de 2 mol C olur.
II- 1 mol CO2 de 2 mol O varsa 2 molde 4 mol O olur.
III- 1 mol CO2 6,02.1023 tane CO2 dir. 2 mol ise 1,204.1023 tane CO2 molekülüdür.
IV- 1 mol de 3x6,02.1023 tane atom varsa 2 mol de 6x6,02.1023 tane atom bulunur.
Cevap D
17. CuSO45H2O bileşiğinin kütlece % kaçı H2O dur ? (CUSO4=160 H2O=18)
A) 18 B) 36 C) 54
D) 72 E) 90
Çözüm :
1 mol CuSO45H2O= 250 gram olup 90 gramı sudur.
250 gram da 90 gram su varsa
100 gramda X
X= 36 Cevap B
18. 8 gram XH4 12,04.1023 tane H atomu içerdiğine göre 1 mol XH4 kaç gramdır ?
A) 8 B) 16 C) 32
D) 64 E) 80
Çözüm :
n= n= 2 mol H atomu12,04.1023/6,02.1023
2 mol H atomu içeren bileşik 8 gram ise
4 mol H içeren bileşik ?
? = 16 gram Cevap B
19.X2S in 0,1 mol ü 3,4 gramı ise X2O nun
0,2 mol ü kaç gramdır ?(S=32 O=16)
A) 1 B) 18 C) 3,6
D) 2,8 E) 3,2
Çözüm :
0,1 mol X2S 3,4 gram ise 1 molü 34 gram olup X in atom ağırlığı 1 olur. X2O= 18 olup 0,2 molü 3,6 gram olur.
Cevap C
20. Aşağıdakilerden hangisi N.Ş.A da en fazla hacim kaplar ? (C=12 H=1 He=4 N=14)
A) NH3 B) He C) CO D) NO E) N2O
Çözüm: Molekül ağırlığı küçük olanın molü büyük olur. Mol sayısı büyük olanın hacmi de büyüktür.
Cevap B
21.
I- 6,02.1022 tane SO2 molekülü
II- N.Ş.A da 8,96 Lt hacim kaplayan NH3 gazı
III- 0,1 mol SO3 gazı
Yukarıda verilen gazların kütleleri arasındaki ilişki aşağıdakilerden hangisidir ?
(S=32 O=16 N=14 H=1)
A) I>II>III B) III>II>I C) II>III>I
D) I=II>III E) III=II>I
Çözüm :
SO2 = 6,02.1022/6,02.1023 = 0,1 mol
0,1 .64 = 6,4 gram SO2
NH3= 8,96/22,4 = 0,4 mol
0,4.17 = 6,8 gramNH3
0,1.80= 8 gram SO3
Buna göre III>II>I dir. Cevap B
22.C3H6 gazı için aşağıdakilerden
hangisi yanlıştır ?(C=12 H=1)
A) N.Ş.A da 4,48 litresi 8,4 gramdır.
B) N.Ş.A da öz kütlesi 1,875 gr / lt dir.
C) 1,204.1023 tanesi N.Ş.A da 4,48 lt dir.
D) 0,5 molü 4,5 tane atom içerir.
E) 3,01.1022 tane molekülü 1,8 gr C içerir.
Çözüm : 1mol C3H6 da 9 mol atom varken 0,5 mol C3H6 4,5 tane değil 4,5 mol atom bulunur.
Cevap D
23. Avagadro sayısı kadar atom içeren Fe2O3(k) bileşiği için aşağıdakilerden
hangisi doğrudur ?(Fe=56 O=16)
A) 32 gramdır.
B) 5 mol dür.
C) N.Ş.A. da 22,4 litredir.
D) 2 mol Fe içerir.
E) 48 gram O içerir.
Çözüm :
Avagadro sayısı kadar atom= 1 mol atom
1 mol Fe2O3 de 5 mol atom varsa
X mol 1 mol atom
X= 0,2 mol Fe2O3 dür.
1 mol Fe2O3 160 gram olduğuna göre 0,2 mol ü 32 gramdır.
Cevap A
24. 0,4 mol SO2 ile N.Ş.A da 11,2 litre hacim kaplayan CO gazında toplam kaç mol O atomu vardır ?
A) 0,8 B) 0,5 C) 2,5
C) 1,3 D) 0,9
Çözüm : 1 mol SO2 de 2 mol O varsa
0,4 mol de X
X= 0,8 mol O atomu
1 mol CO da 1 mol O varsa
0,5 mol O da X
X= 0,5 mol O atomu
0,5 + 0,8 = 1,3 mol O atomu
Cevap C
25. 11,2 gram C2H4 gazı için aşağıdakilerden hangisi yanlıştır ?(C=12 H=1)
A) 4,8 gram C içerir.
B) 1,6 gram H içerir.
C) 0,5 mol dür.
D) 2,408.1023 tane molekül içerir.
E) N.Ş.A da 8,96 litre hacim kaplar.
Çözüm :
n=0,4 mol. Cevapn= 11,2/28 C
26. 0,4 molü 40 gram olan bileşik aşağıdakilerden hangisidir ? ( C=12 S=32 Ca=40 O=16 N=14)
A) NH3 B) Ca(OH)2 C) NO
D) CaCO3 E) SO3
Çözüm :
0,4 mol 40 gramsa
1 mol X
X= 100 gram CaCO3=100 olduğundan
Cevap D
15 Kasım 2008 Cumartesi
Kimya 10 Sinif Lise 2 Mol Kavrami Kimyasal Hesaplamalar
Kimya 10 Sinif Lise 2 Mol Kavrami Kimyasal Hesaplamalar
Not : 6,02 *1023 olarak verilen ifade 6,02*10 üzeri 23'tür!...
MOL KAVRAMI
Mol : Avagadro sayısı ( 6,02.1023 ) kadar atom yada molekül içeren maddeye 1 mol denir.
Örnek : 1 mol HF 6,02.1023 tane HF molekülüdür. Yine bu molekülün içerisinde 1 mol H atomu (6,02.1023tane) ve 1 mol F atomu (6,02.1023 tane) vardır.
Atom Ağırlığı : 12C izotopu standart seçilerek diğer elementlerin bu izotopla kıyaslanması sonucu hesaplanan kütlelerdir. Örneğin, H=1 O=16 N=14 S=32
1 Atomik Kütle Birimi (a.k.b) : 1/ 6,02.1023 = 1,66.10-24 gramdır.
Molekül Ağırlığı : Bileşiği oluşturan elementlerin gram cinsinden kütlelerinin toplamına denir.
Örnek : 1 mol C6H12O6 (glikoz) kaç gramdır ? (C=12 O=16 H=1)
6.12 = 72 gram C
12.1 = 12 gram H
6.16 = 96 gram O
-------------------------------
180 gram
Bir Tane Molekülün Kütlesi : Bir tek molekülün kütlesi molekül ağırlığının Avagadro sayısına bölümüyle bulunur .
1 tek molekülün kütlesi = MA/6,02.1023
Örnek : 1 tane H2O molekülü kaç gramdır ? (H=1 O=16)
1 tane H2O = 18/ 6.1023 = 3.10-23 gramdır.
Bir Tane Atomun Kütlesi : Atom ağırlığının Avagadro sayısına oranıdır.
1 tek atomun kütlesi = A.A./ 6,02.1023
örnek : 1 tane C atomu kaç gramdır ? (C=12)
1 tane C atomu = 12/6.1023 = 2.10-23 gramdır.
N.Ş.A’ da Hacim : Bütün gazların bir molü N.Ş.A’da ( 0 0C ve 1 atmosfer de) 22,4 litredir.
Mol Hesaplama Yöntemleri :
m Verilen Litre Verilen tanecik Sayısı
n= n= n=
MA 22,4 6,02.1023
Örnek : 23 gram C2H5OH kaç moldür ? (C=12 O=16 H =1)
MA = 2.12 + 6.1 + 16.1= 46 gram/mol
n=23/46 = 0,5 mol
Örnek : N.Ş.A’da 2,8 litre olan CO2 gazı kaç mol ve kaç gramdır ?(C=12 O=16)
n=2,8/22,4 = 0,125 mol.
1 mol CO2 44 gram olduğuna göre 0,125 mol CO2 0,125.44= 5,5 gramdır.
22,4 litre = 1 mol : 11,2 litre= 0,5 mol : 5,6 litre = 0,25 mol : 2,8 Litre = 0,125 mol
Örnek : 3,01.1023 tane C2H4 molekülü kaç gramdır ? (C=12 H=1)
n=3,01.1023/6,02.1023= 0,5 mol 1 mol C2H4 28 gram ise 0,5 mol C2H4 14 gram olur.
Kütlece yüzde = (Elementin bileşikteki kütlesi/toplam kütle)x100
I. elementin bileşikteki kütlesi I. elementin verilen gramı
=
II. elementin bileşikteki kütlesi II. elementin verilen gramı
I. elementin bileşikteki kütlesi I. elementin verilen yüzdesi
=
II. elementin bileşikteki kütlesi II. elementin verilen yüzdesi
ÇÖZÜMLÜ TEST
1
. I- 16 gram oksijen gazı
II- 3,01.1023 tane He gazı
III- 6 gam C içeren CO2 gazı
yukarıdaki gazların N.Ş.A.’ da kapladıkları hacim hangi seçenekte doğru olarak
verilmiştir ?(C=12 O=16)
A) I>II>III B) I=II>III
C) I=II=III D) II>III>I
E) I=III>II
Çözüm : I- n=16/32 = 0,5 mol
0,5. 22,4 = 11,2 litre
II- 3,01.102376,02.1023=0,5 mol 0,5.22,4 = 11,2 litre
III- 6 gram C içeren CO2 0,5 moldür. 0,5.22,4 = 11,2 litre
Cevap C
2. 3,01.1022 tane X(OH)2 3,7 gram olduğuna göre X in atom ağırlığı kaçtır ? (O=16 H=1)
A) 74 B) 32 C) 40
D) 56 E) 14
Çözüm : n= 3,01.1023/ 6,02.1023 = 0,05 mol
0,05 mol 3,7 gramsa
1 mol X
X= 74 gram/ mol
X=40 gr/molX+32+2= 74
Cevap C
3. 8 gram oksijen gazında kaç tane atom
vardır ? (O=16)
A) 3,01.1023 B) 6,02.1023
C) 12,04.1023 D) 1,505.1023
D) 24,08.1023
Çözüm : n= 8/32= 0,25 mol O2 gazı
1 mol O2 molekülünde 2.6,02.1023 tane atom varsa
0,25 mol O2 de X
X= 3,01.1023 tane atom Cevap A
4. 0,2 mol X2Y3 32 gram gelmektedir. Y nin atom ağırlığı 16 olduğuna göre X in atom ağırlığının Y nin atom ağırlığına oranı nedir ?
A) 2/3 B) 3/2 C) 1
D) 3/7 E) 7/2
Çözüm :
0,2 mol 32 gramsa
1 mol ?
?= 160 gr/mol
X= 56 gr/mol2.X + 3.16 = 160
X/Y= 7/2X/Y = 56/16 Cevap E
5.
I- XY bileşiğinin molekül ağırlığı 28 dir.
II- XY2 bileşiğinin molekül ağırlığı 44 dür.
Buna göre X ve Y nin atom ağırlıkları sırasıyla nedir ?
A) 24-32 B) 14-12 C) 12-16
D) 32-23 E) 12-14
Çözüm :
2 X + Y = 28
X + 2Y = 44
X= 12 Y= 16 Cevap C
6. Kütlece %80 X içeren X2H6 bileşiğinde X in atom ağırlığı kaçtır ?
A) 12 B) 14 C) 23
D) 27 E) 40
Çözüm :
2.X / 6.1 = X= 12 Cevap A80/20
7. NH3 + CO karışımı N.Ş.A da 11,2 litre olup karışımın kütlesi 11,8 gram gelmektedir. Karışımdaki CO nun mol % si nedir ?
( C=12 O=16 N=14 H=1)
A) 20 B) 40 C) 60
D) 80 E) 90
Çözüm :
NH3 + CO = 0,5 mol; NH3 x mol ise CO = 0,5-x moldür.
0,5. 17 + (0,5-x).28 = 11,8 gram
X=0,2 mol NH3 CO = 0,3 mol olur.
0,5 molde 0,3 mol CO varsa
100 molde X
X= 60 Cevap C
8. 1,806.1023 tane atom içeren SO3 gazı N.Ş.A da kaç litre hacim kaplar ?
A) 6,72 B) 22,4 C) 2,24
D) 1,68 E ) 4,48
Çözüm : n= 1,806.1023/6,02.1023 = 0,3 mol atom
1 mol SO3 de toplam 4 mol atom varsa
X mol 0,3 mol atom
X= 0,075 mol V= 0,075.22,4 = 1,68 litre
Cevap D
9. 3,01.1023 tane CO molekülü, N.Ş.A da 5,6 litre hacim kaplayan N2 gazı ve 7,5 gram NO gazından oluşan karışımın kütlesi kaç gramdır ?
A) 14 B) 21 C) 22
D) 28,5 E) 32,5
Çözüm :
CO= 3,01.1023/6,02.1023 = 0,5 mol .28 = 14 gr
N2 = 5,6/22,4 = 0,25 mol . 28=7 gr
= 7,5 gr
NO= 7,5 gr
Mt= 14+7+7,5 = 28,5 gr. Cevap D
10. Eşit molekül sayıda bir karışım elde edebilmek için 15 gram C2H6 gazına N.Ş.A da kaç litre C3H4 eklenmelidir ? (C=12 H=1)
A) 5,6 B) 2,24 C) 22,4
D) 1,12 E) 11,2
Çözüm :
C2H6= 15/30 = 0,5 mol
Molekül sayılarının eşit olması demek mol sayılarının eşit olması demektir. O halde C2H6 da 0,5 mol olmalıdır.
0,5.22,4 = 11,2 litre C3H4 Cevap E
11. X2H4 bileşiği ile XO bileşiği eşit kütlede ve molekül sayıları da eşit olduğuna göre X in atom ağırlığı nedir ?(O=16 H=1)
A) 12 B) 14 C) 16
D) 32 E) 40
Çözüm :
Molekül sayıları eşitse mol sayıları da eşittir. Kütlelerde eşit olduğuna göre molekül ağırlıkları da eşittir.
X= 122.X + 4.1 = X+16 Cevap A
12. XY3 bileşiğinin molekül ağırlığı MgY bileşiğinin molekül ağırlığının 2 katı olduğuna göre Y elementinin atom ağırlığı kaçtır? (X=32, Mg=24)
A) 12 B) 16 C) 23
D) 24 E) 40
Çözüm :
(32 + 3.Y) Y = 16 Cevap B= 2.(24 + Y)
13. 0,01 molünde 0,02 mol X ve 0,03 mol Y bulunan bileşiğin formülü aşağıdakilerden hangisidir ?
A) XY B) XY2 C) X2Y3
D) XY3 E) X2Y
Çözüm :
1 molde 2 mol X ve 3 mol Y bulunacağından bileşik X2Y3 olur.
Cevap C
14. 0,5 mol CuSO4XH2O bileşiği 125 gram ise X sayısı nedir ? (Cu=64 S=32 H=1 O=16)
A) 2 B) 3 C) 4
D) 5 E) 6
Çözüm :
0,5 mol CuSO4XH2O 125 gram ise
1 mol ?
? = 250 gram
64 + 32 +64 + 18.X =CuSO4XH2O = 250 250
X= 5 Cevap D
15.0,2 molünde 2,4 gram X ve 3,2 gram Y bulunduran bileşiğin bir molekülünün kütlesi kaç gramdır ?
A) 28 B) 28/6,02.1023
C) 14/6,02.1023 D) 6,02.1023
E) 6,02.1023/28
Çözüm :
1 mol bileşikte 12 gram X ve 16 gram Y bulunacağından bileşiğin molekül ağırlığı 28 gram dır. 1 molekülün kütlesi MA/ 6,02.10 23 olduğundan 28/6,02.1023 olur.
Cevap B
16. 2 mol CO2 için ;
I- 2 mol C içerir.
II- 4 mol O atomu içerir.
III- 6,02.1023 tane CO2 molekülüdür.
IV- Toplam atom sayısı 6x6,02.1023 dür.
Yargılarından hangisi yada hangileri doğrudur ?
A) I ve II B) I ve III C) II ve III
D) I,II ve IV E) II,III ve IV
Çözüm :
I- 1 mol CO2 de 1 mol C varsa 2 mol CO2 de 2 mol C olur.
II- 1 mol CO2 de 2 mol O varsa 2 molde 4 mol O olur.
III- 1 mol CO2 6,02.1023 tane CO2 dir. 2 mol ise 1,204.1023 tane CO2 molekülüdür.
IV- 1 mol de 3x6,02.1023 tane atom varsa 2 mol de 6x6,02.1023 tane atom bulunur.
Cevap D
17. CuSO45H2O bileşiğinin kütlece % kaçı H2O dur ? (CUSO4=160 H2O=18)
A) 18 B) 36 C) 54
D) 72 E) 90
Çözüm :
1 mol CuSO45H2O= 250 gram olup 90 gramı sudur.
250 gram da 90 gram su varsa
100 gramda X
X= 36 Cevap B
18. 8 gram XH4 12,04.1023 tane H atomu içerdiğine göre 1 mol XH4 kaç gramdır ?
A) 8 B) 16 C) 32
D) 64 E) 80
Çözüm :
n= n= 2 mol H atomu12,04.1023/6,02.1023
2 mol H atomu içeren bileşik 8 gram ise
4 mol H içeren bileşik ?
? = 16 gram Cevap B
19.X2S in 0,1 mol ü 3,4 gramı ise X2O nun
0,2 mol ü kaç gramdır ?(S=32 O=16)
A) 1 B) 18 C) 3,6
D) 2,8 E) 3,2
Çözüm :
0,1 mol X2S 3,4 gram ise 1 molü 34 gram olup X in atom ağırlığı 1 olur. X2O= 18 olup 0,2 molü 3,6 gram olur.
Cevap C
20. Aşağıdakilerden hangisi N.Ş.A da en fazla hacim kaplar ? (C=12 H=1 He=4 N=14)
A) NH3 B) He C) CO D) NO E) N2O
Çözüm: Molekül ağırlığı küçük olanın molü büyük olur. Mol sayısı büyük olanın hacmi de büyüktür.
Cevap B
21.
I- 6,02.1022 tane SO2 molekülü
II- N.Ş.A da 8,96 Lt hacim kaplayan NH3 gazı
III- 0,1 mol SO3 gazı
Yukarıda verilen gazların kütleleri arasındaki ilişki aşağıdakilerden hangisidir ?
(S=32 O=16 N=14 H=1)
A) I>II>III B) III>II>I C) II>III>I
D) I=II>III E) III=II>I
Çözüm :
SO2 = 6,02.1022/6,02.1023 = 0,1 mol
0,1 .64 = 6,4 gram SO2
NH3= 8,96/22,4 = 0,4 mol
0,4.17 = 6,8 gramNH3
0,1.80= 8 gram SO3
Buna göre III>II>I dir. Cevap B
22.C3H6 gazı için aşağıdakilerden
hangisi yanlıştır ?(C=12 H=1)
A) N.Ş.A da 4,48 litresi 8,4 gramdır.
B) N.Ş.A da öz kütlesi 1,875 gr / lt dir.
C) 1,204.1023 tanesi N.Ş.A da 4,48 lt dir.
D) 0,5 molü 4,5 tane atom içerir.
E) 3,01.1022 tane molekülü 1,8 gr C içerir.
Çözüm : 1mol C3H6 da 9 mol atom varken 0,5 mol C3H6 4,5 tane değil 4,5 mol atom bulunur.
Cevap D
23. Avagadro sayısı kadar atom içeren Fe2O3(k) bileşiği için aşağıdakilerden
hangisi doğrudur ?(Fe=56 O=16)
A) 32 gramdır.
B) 5 mol dür.
C) N.Ş.A. da 22,4 litredir.
D) 2 mol Fe içerir.
E) 48 gram O içerir.
Çözüm :
Avagadro sayısı kadar atom= 1 mol atom
1 mol Fe2O3 de 5 mol atom varsa
X mol 1 mol atom
X= 0,2 mol Fe2O3 dür.
1 mol Fe2O3 160 gram olduğuna göre 0,2 mol ü 32 gramdır.
Cevap A
24. 0,4 mol SO2 ile N.Ş.A da 11,2 litre hacim kaplayan CO gazında toplam kaç mol O atomu vardır ?
A) 0,8 B) 0,5 C) 2,5
C) 1,3 D) 0,9
Çözüm : 1 mol SO2 de 2 mol O varsa
0,4 mol de X
X= 0,8 mol O atomu
1 mol CO da 1 mol O varsa
0,5 mol O da X
X= 0,5 mol O atomu
0,5 + 0,8 = 1,3 mol O atomu
Cevap C
25. 11,2 gram C2H4 gazı için aşağıdakilerden hangisi yanlıştır ?(C=12 H=1)
A) 4,8 gram C içerir.
B) 1,6 gram H içerir.
C) 0,5 mol dür.
D) 2,408.1023 tane molekül içerir.
E) N.Ş.A da 8,96 litre hacim kaplar.
Çözüm :
n=0,4 mol. Cevapn= 11,2/28 C
26. 0,4 molü 40 gram olan bileşik aşağıdakilerden hangisidir ? ( C=12 S=32 Ca=40 O=16 N=14)
A) NH3 B) Ca(OH)2 C) NO
D) CaCO3 E) SO3
Çözüm :
0,4 mol 40 gramsa
1 mol X
X= 100 gram CaCO3=100 olduğundan
Cevap D
Not : 6,02 *1023 olarak verilen ifade 6,02*10 üzeri 23'tür!...
MOL KAVRAMI
Mol : Avagadro sayısı ( 6,02.1023 ) kadar atom yada molekül içeren maddeye 1 mol denir.
Örnek : 1 mol HF 6,02.1023 tane HF molekülüdür. Yine bu molekülün içerisinde 1 mol H atomu (6,02.1023tane) ve 1 mol F atomu (6,02.1023 tane) vardır.
Atom Ağırlığı : 12C izotopu standart seçilerek diğer elementlerin bu izotopla kıyaslanması sonucu hesaplanan kütlelerdir. Örneğin, H=1 O=16 N=14 S=32
1 Atomik Kütle Birimi (a.k.b) : 1/ 6,02.1023 = 1,66.10-24 gramdır.
Molekül Ağırlığı : Bileşiği oluşturan elementlerin gram cinsinden kütlelerinin toplamına denir.
Örnek : 1 mol C6H12O6 (glikoz) kaç gramdır ? (C=12 O=16 H=1)
6.12 = 72 gram C
12.1 = 12 gram H
6.16 = 96 gram O
-------------------------------
180 gram
Bir Tane Molekülün Kütlesi : Bir tek molekülün kütlesi molekül ağırlığının Avagadro sayısına bölümüyle bulunur .
1 tek molekülün kütlesi = MA/6,02.1023
Örnek : 1 tane H2O molekülü kaç gramdır ? (H=1 O=16)
1 tane H2O = 18/ 6.1023 = 3.10-23 gramdır.
Bir Tane Atomun Kütlesi : Atom ağırlığının Avagadro sayısına oranıdır.
1 tek atomun kütlesi = A.A./ 6,02.1023
örnek : 1 tane C atomu kaç gramdır ? (C=12)
1 tane C atomu = 12/6.1023 = 2.10-23 gramdır.
N.Ş.A’ da Hacim : Bütün gazların bir molü N.Ş.A’da ( 0 0C ve 1 atmosfer de) 22,4 litredir.
Mol Hesaplama Yöntemleri :
m Verilen Litre Verilen tanecik Sayısı
n= n= n=
MA 22,4 6,02.1023
Örnek : 23 gram C2H5OH kaç moldür ? (C=12 O=16 H =1)
MA = 2.12 + 6.1 + 16.1= 46 gram/mol
n=23/46 = 0,5 mol
Örnek : N.Ş.A’da 2,8 litre olan CO2 gazı kaç mol ve kaç gramdır ?(C=12 O=16)
n=2,8/22,4 = 0,125 mol.
1 mol CO2 44 gram olduğuna göre 0,125 mol CO2 0,125.44= 5,5 gramdır.
22,4 litre = 1 mol : 11,2 litre= 0,5 mol : 5,6 litre = 0,25 mol : 2,8 Litre = 0,125 mol
Örnek : 3,01.1023 tane C2H4 molekülü kaç gramdır ? (C=12 H=1)
n=3,01.1023/6,02.1023= 0,5 mol 1 mol C2H4 28 gram ise 0,5 mol C2H4 14 gram olur.
Kütlece yüzde = (Elementin bileşikteki kütlesi/toplam kütle)x100
I. elementin bileşikteki kütlesi I. elementin verilen gramı
=
II. elementin bileşikteki kütlesi II. elementin verilen gramı
I. elementin bileşikteki kütlesi I. elementin verilen yüzdesi
=
II. elementin bileşikteki kütlesi II. elementin verilen yüzdesi
ÇÖZÜMLÜ TEST
1
. I- 16 gram oksijen gazı
II- 3,01.1023 tane He gazı
III- 6 gam C içeren CO2 gazı
yukarıdaki gazların N.Ş.A.’ da kapladıkları hacim hangi seçenekte doğru olarak
verilmiştir ?(C=12 O=16)
A) I>II>III B) I=II>III
C) I=II=III D) II>III>I
E) I=III>II
Çözüm : I- n=16/32 = 0,5 mol
0,5. 22,4 = 11,2 litre
II- 3,01.102376,02.1023=0,5 mol 0,5.22,4 = 11,2 litre
III- 6 gram C içeren CO2 0,5 moldür. 0,5.22,4 = 11,2 litre
Cevap C
2. 3,01.1022 tane X(OH)2 3,7 gram olduğuna göre X in atom ağırlığı kaçtır ? (O=16 H=1)
A) 74 B) 32 C) 40
D) 56 E) 14
Çözüm : n= 3,01.1023/ 6,02.1023 = 0,05 mol
0,05 mol 3,7 gramsa
1 mol X
X= 74 gram/ mol
X=40 gr/molX+32+2= 74
Cevap C
3. 8 gram oksijen gazında kaç tane atom
vardır ? (O=16)
A) 3,01.1023 B) 6,02.1023
C) 12,04.1023 D) 1,505.1023
D) 24,08.1023
Çözüm : n= 8/32= 0,25 mol O2 gazı
1 mol O2 molekülünde 2.6,02.1023 tane atom varsa
0,25 mol O2 de X
X= 3,01.1023 tane atom Cevap A
4. 0,2 mol X2Y3 32 gram gelmektedir. Y nin atom ağırlığı 16 olduğuna göre X in atom ağırlığının Y nin atom ağırlığına oranı nedir ?
A) 2/3 B) 3/2 C) 1
D) 3/7 E) 7/2
Çözüm :
0,2 mol 32 gramsa
1 mol ?
?= 160 gr/mol
X= 56 gr/mol2.X + 3.16 = 160
X/Y= 7/2X/Y = 56/16 Cevap E
5.
I- XY bileşiğinin molekül ağırlığı 28 dir.
II- XY2 bileşiğinin molekül ağırlığı 44 dür.
Buna göre X ve Y nin atom ağırlıkları sırasıyla nedir ?
A) 24-32 B) 14-12 C) 12-16
D) 32-23 E) 12-14
Çözüm :
2 X + Y = 28
X + 2Y = 44
X= 12 Y= 16 Cevap C
6. Kütlece %80 X içeren X2H6 bileşiğinde X in atom ağırlığı kaçtır ?
A) 12 B) 14 C) 23
D) 27 E) 40
Çözüm :
2.X / 6.1 = X= 12 Cevap A80/20
7. NH3 + CO karışımı N.Ş.A da 11,2 litre olup karışımın kütlesi 11,8 gram gelmektedir. Karışımdaki CO nun mol % si nedir ?
( C=12 O=16 N=14 H=1)
A) 20 B) 40 C) 60
D) 80 E) 90
Çözüm :
NH3 + CO = 0,5 mol; NH3 x mol ise CO = 0,5-x moldür.
0,5. 17 + (0,5-x).28 = 11,8 gram
X=0,2 mol NH3 CO = 0,3 mol olur.
0,5 molde 0,3 mol CO varsa
100 molde X
X= 60 Cevap C
8. 1,806.1023 tane atom içeren SO3 gazı N.Ş.A da kaç litre hacim kaplar ?
A) 6,72 B) 22,4 C) 2,24
D) 1,68 E ) 4,48
Çözüm : n= 1,806.1023/6,02.1023 = 0,3 mol atom
1 mol SO3 de toplam 4 mol atom varsa
X mol 0,3 mol atom
X= 0,075 mol V= 0,075.22,4 = 1,68 litre
Cevap D
9. 3,01.1023 tane CO molekülü, N.Ş.A da 5,6 litre hacim kaplayan N2 gazı ve 7,5 gram NO gazından oluşan karışımın kütlesi kaç gramdır ?
A) 14 B) 21 C) 22
D) 28,5 E) 32,5
Çözüm :
CO= 3,01.1023/6,02.1023 = 0,5 mol .28 = 14 gr
N2 = 5,6/22,4 = 0,25 mol . 28=7 gr
= 7,5 gr
NO= 7,5 gr
Mt= 14+7+7,5 = 28,5 gr. Cevap D
10. Eşit molekül sayıda bir karışım elde edebilmek için 15 gram C2H6 gazına N.Ş.A da kaç litre C3H4 eklenmelidir ? (C=12 H=1)
A) 5,6 B) 2,24 C) 22,4
D) 1,12 E) 11,2
Çözüm :
C2H6= 15/30 = 0,5 mol
Molekül sayılarının eşit olması demek mol sayılarının eşit olması demektir. O halde C2H6 da 0,5 mol olmalıdır.
0,5.22,4 = 11,2 litre C3H4 Cevap E
11. X2H4 bileşiği ile XO bileşiği eşit kütlede ve molekül sayıları da eşit olduğuna göre X in atom ağırlığı nedir ?(O=16 H=1)
A) 12 B) 14 C) 16
D) 32 E) 40
Çözüm :
Molekül sayıları eşitse mol sayıları da eşittir. Kütlelerde eşit olduğuna göre molekül ağırlıkları da eşittir.
X= 122.X + 4.1 = X+16 Cevap A
12. XY3 bileşiğinin molekül ağırlığı MgY bileşiğinin molekül ağırlığının 2 katı olduğuna göre Y elementinin atom ağırlığı kaçtır? (X=32, Mg=24)
A) 12 B) 16 C) 23
D) 24 E) 40
Çözüm :
(32 + 3.Y) Y = 16 Cevap B= 2.(24 + Y)
13. 0,01 molünde 0,02 mol X ve 0,03 mol Y bulunan bileşiğin formülü aşağıdakilerden hangisidir ?
A) XY B) XY2 C) X2Y3
D) XY3 E) X2Y
Çözüm :
1 molde 2 mol X ve 3 mol Y bulunacağından bileşik X2Y3 olur.
Cevap C
14. 0,5 mol CuSO4XH2O bileşiği 125 gram ise X sayısı nedir ? (Cu=64 S=32 H=1 O=16)
A) 2 B) 3 C) 4
D) 5 E) 6
Çözüm :
0,5 mol CuSO4XH2O 125 gram ise
1 mol ?
? = 250 gram
64 + 32 +64 + 18.X =CuSO4XH2O = 250 250
X= 5 Cevap D
15.0,2 molünde 2,4 gram X ve 3,2 gram Y bulunduran bileşiğin bir molekülünün kütlesi kaç gramdır ?
A) 28 B) 28/6,02.1023
C) 14/6,02.1023 D) 6,02.1023
E) 6,02.1023/28
Çözüm :
1 mol bileşikte 12 gram X ve 16 gram Y bulunacağından bileşiğin molekül ağırlığı 28 gram dır. 1 molekülün kütlesi MA/ 6,02.10 23 olduğundan 28/6,02.1023 olur.
Cevap B
16. 2 mol CO2 için ;
I- 2 mol C içerir.
II- 4 mol O atomu içerir.
III- 6,02.1023 tane CO2 molekülüdür.
IV- Toplam atom sayısı 6x6,02.1023 dür.
Yargılarından hangisi yada hangileri doğrudur ?
A) I ve II B) I ve III C) II ve III
D) I,II ve IV E) II,III ve IV
Çözüm :
I- 1 mol CO2 de 1 mol C varsa 2 mol CO2 de 2 mol C olur.
II- 1 mol CO2 de 2 mol O varsa 2 molde 4 mol O olur.
III- 1 mol CO2 6,02.1023 tane CO2 dir. 2 mol ise 1,204.1023 tane CO2 molekülüdür.
IV- 1 mol de 3x6,02.1023 tane atom varsa 2 mol de 6x6,02.1023 tane atom bulunur.
Cevap D
17. CuSO45H2O bileşiğinin kütlece % kaçı H2O dur ? (CUSO4=160 H2O=18)
A) 18 B) 36 C) 54
D) 72 E) 90
Çözüm :
1 mol CuSO45H2O= 250 gram olup 90 gramı sudur.
250 gram da 90 gram su varsa
100 gramda X
X= 36 Cevap B
18. 8 gram XH4 12,04.1023 tane H atomu içerdiğine göre 1 mol XH4 kaç gramdır ?
A) 8 B) 16 C) 32
D) 64 E) 80
Çözüm :
n= n= 2 mol H atomu12,04.1023/6,02.1023
2 mol H atomu içeren bileşik 8 gram ise
4 mol H içeren bileşik ?
? = 16 gram Cevap B
19.X2S in 0,1 mol ü 3,4 gramı ise X2O nun
0,2 mol ü kaç gramdır ?(S=32 O=16)
A) 1 B) 18 C) 3,6
D) 2,8 E) 3,2
Çözüm :
0,1 mol X2S 3,4 gram ise 1 molü 34 gram olup X in atom ağırlığı 1 olur. X2O= 18 olup 0,2 molü 3,6 gram olur.
Cevap C
20. Aşağıdakilerden hangisi N.Ş.A da en fazla hacim kaplar ? (C=12 H=1 He=4 N=14)
A) NH3 B) He C) CO D) NO E) N2O
Çözüm: Molekül ağırlığı küçük olanın molü büyük olur. Mol sayısı büyük olanın hacmi de büyüktür.
Cevap B
21.
I- 6,02.1022 tane SO2 molekülü
II- N.Ş.A da 8,96 Lt hacim kaplayan NH3 gazı
III- 0,1 mol SO3 gazı
Yukarıda verilen gazların kütleleri arasındaki ilişki aşağıdakilerden hangisidir ?
(S=32 O=16 N=14 H=1)
A) I>II>III B) III>II>I C) II>III>I
D) I=II>III E) III=II>I
Çözüm :
SO2 = 6,02.1022/6,02.1023 = 0,1 mol
0,1 .64 = 6,4 gram SO2
NH3= 8,96/22,4 = 0,4 mol
0,4.17 = 6,8 gramNH3
0,1.80= 8 gram SO3
Buna göre III>II>I dir. Cevap B
22.C3H6 gazı için aşağıdakilerden
hangisi yanlıştır ?(C=12 H=1)
A) N.Ş.A da 4,48 litresi 8,4 gramdır.
B) N.Ş.A da öz kütlesi 1,875 gr / lt dir.
C) 1,204.1023 tanesi N.Ş.A da 4,48 lt dir.
D) 0,5 molü 4,5 tane atom içerir.
E) 3,01.1022 tane molekülü 1,8 gr C içerir.
Çözüm : 1mol C3H6 da 9 mol atom varken 0,5 mol C3H6 4,5 tane değil 4,5 mol atom bulunur.
Cevap D
23. Avagadro sayısı kadar atom içeren Fe2O3(k) bileşiği için aşağıdakilerden
hangisi doğrudur ?(Fe=56 O=16)
A) 32 gramdır.
B) 5 mol dür.
C) N.Ş.A. da 22,4 litredir.
D) 2 mol Fe içerir.
E) 48 gram O içerir.
Çözüm :
Avagadro sayısı kadar atom= 1 mol atom
1 mol Fe2O3 de 5 mol atom varsa
X mol 1 mol atom
X= 0,2 mol Fe2O3 dür.
1 mol Fe2O3 160 gram olduğuna göre 0,2 mol ü 32 gramdır.
Cevap A
24. 0,4 mol SO2 ile N.Ş.A da 11,2 litre hacim kaplayan CO gazında toplam kaç mol O atomu vardır ?
A) 0,8 B) 0,5 C) 2,5
C) 1,3 D) 0,9
Çözüm : 1 mol SO2 de 2 mol O varsa
0,4 mol de X
X= 0,8 mol O atomu
1 mol CO da 1 mol O varsa
0,5 mol O da X
X= 0,5 mol O atomu
0,5 + 0,8 = 1,3 mol O atomu
Cevap C
25. 11,2 gram C2H4 gazı için aşağıdakilerden hangisi yanlıştır ?(C=12 H=1)
A) 4,8 gram C içerir.
B) 1,6 gram H içerir.
C) 0,5 mol dür.
D) 2,408.1023 tane molekül içerir.
E) N.Ş.A da 8,96 litre hacim kaplar.
Çözüm :
n=0,4 mol. Cevapn= 11,2/28 C
26. 0,4 molü 40 gram olan bileşik aşağıdakilerden hangisidir ? ( C=12 S=32 Ca=40 O=16 N=14)
A) NH3 B) Ca(OH)2 C) NO
D) CaCO3 E) SO3
Çözüm :
0,4 mol 40 gramsa
1 mol X
X= 100 gram CaCO3=100 olduğundan
Cevap D
Ataturkun Ankaraya Gelisi Hakkinda Bilgi Yazi Resim
| ATATÜRK'ÜN ANKARAYA GELİŞİ |
 |
Birinci Dünya Savaşı sonunda yurdumuz yenilmiş sayıldı. Düşmanlar dört bir yandan vatanımıza saldırdılar. Sevr Antlaşmasına göre yurdumuzun düşmanlar tarafından bölünmesi kararlaştırıldı.
Urfa, Antep, Maraş, Adana, Antalya ve Osmanlı Devleti’nin merkezi İstanbul işgal edildi. Yunanlılar 15 Mayıs 1919’da İzmir’e girdiler.
Yurdumuzu bu durumdan kurtarmak ve halkla el ele vermek için, Atatürk 19 Mayıs 1919’da Samsun’a çıktı. Halk tarafından büyük bir coşkuyla karşılanan Atatürk, 12 Haziran 1919’da Amasya’ya geldi. Burada alınan kararlar 22 Haziran 1919’da Amasya Genelgesi olarak yayınlandı.
Daha sonra Erzurum’a geçen Atatürk, 23 Temmuz 1919’da Erzurum Kongresini, 4 Eylül 1919’da da Sivas Kongresini topladı. Bu kongrelerde milli iradeye dayalı hükümet kurulması ilk hedef olarak belirlendi. Tüm illere telgraflar çekilerek halkın kendi adına karar verecek temsilcileri seçmesi istendi. Seçilen temsilcilerin toplanacağı bir yer gerekliydi. Ankaralılar Atatürk’ü ve temsil heyetine seçilenleri Ankara’ya davet ettiler.
Atatürk Kurtuluş Savaşı’nın en iyi Ankara’dan yönetileceği inancındaydı. Yurdumuzun tam ortasında ve cephelere de eşit uzaklıktaydı. Tüm illerde haberleşme ve ulaşım olanağı yoktu. Bu düşüncelerle Atatürk ve temsil heyetinin üyeleri 27 Aralık 1919’da saat 14.00’de Dikmen sırtlarından Ankara’ya geldi.
Ankara ve çevresinin tüm halkı, Atatürk’ü ve temsil heyeti üyelerini büyük sevgi ve sevinç gösterileri ile karşıladılar.davullar çalındı, oyunlar oynandı, seğmenler gösteriler yaptı.
Bu karşılama Ata’yı çok duygulandırmış, tüm karşılayanlara teşekkür ederek içinde bulunduğumuz durumu, bundan nasıl kurtulacağımızı belirten bir konuşma yapmıştı.
Atatürk’ün Ankara’ya gelişi, Kurtuluş Savaşı dönemindeki en önemli olaylardan biridir. Çünkü Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin kuruluşu Türk ordusunun kurulup hazırlanması çalışmaları Ankara’da yapıldı. Ankara milli mücadelenin merkezi haline geldi. Kısaca Ankara o günlerde başkentlik görevini üstlenmiş oluyordu.
Her 27 Aralık günü Ankaralılar için bayram gibidir. At sırtındaki seğmenler gösteriler yaparlar. Şehir baştan başa bayraklarla süslenir. Atatürk koşusu yapılır. Okullarda törenler yapılır. Şehirde çeşitli şenlikler yapan halk bu mutlu günü sevgi ve coşku ile kutlar.
memocal.com
Ataturk Haftasi Hakkinda Bilgi Yazi
| ATATÜRK HAFTASI |
|
Ülkemizin kurtarıcısı, devletimizin kurucusu Atatürk, 10 Kasım 1938 günü saat dokuzu beş geçe öldü.
O tarihten bu yana 10 Kasım'la başlayan hafta, yurdumuzda Atatürk Haftası olarak değerlendirilir. Bu hafta içinde, Atatürk'ün yaşamı, yurtseverliği, inkılap ve ilkeleri anlatılır. Ata'nın daha iyi tanıtılması amacıyla açık oturumlar düzenlenir. Radyo ve televizyonda, Atatürk'ün konuşmaları kendi sesinden dinletilir. Atatürk'le ilgili filmler gösterilir. 10 Kasım günü Atatürk, tüm yurtta törenlerle anılır. Ölüm anı olan saat dokuzu beş geçe "ti" sesi ile saygı duruşuna geçilir. Kara ve deniz taşıtları oldukları yerde durarak düdüklerini çalarlar. Düzenlenen anma törenlerinde Ata'nın yaşam öyküsü, Atatürk inkılap ve ilkeleri anlatılır, seçilmiş Atatürk şiirleri okunur.
ATATÜRK'ÜN YAŞAMI
| | Selanik'te Ahmet Subaşı Mahallesinin Islahane Caddesinde iki katlı pembe boyalı bir ev vardı. Bu evde Ali Rıza Efendi ile Zübeyde Hanım otururdu. 1881 yılında bir oğulları oldu. Adını Mustafa koydular. Mustafa sarı saçlı, mavi gözlü bir çocuktu. Bütün çocuklar gibi Mustafa'nın çocukluğu da mahallede komşu çocukları ile güle oynaya geçti. Mustafa, Şemsi Efendi Okuluna başladı. Kısa bir süre sonra babası Ali Rıza Efendi öldü. |
| İstanbul'a gelerek Harp Okulunun piyade sınıfına girdi. Üç yıllık öğrenimini başarı ile sona erdi. Kurmay subay yetiştirilmek üzere Kurmay Okulu'na seçildi. Mustafa Kemal, Şam'da arkadaşları ile birlikte Vatan ve Hürriyet adlı gizli bir dernek kurdu. Sonra gizlice Makedonya'ya geçti. Selanik'te Vatan ve Hürriyet Derneği'nin bir şubesini açtı. Dernek, padişahın baskı yönetimine karşı kurulmuştu. Bu nedenle yapılacak çalışmaların gizli olması gerekiyordu. Şam kenti dışındaki yerlerde bulunan subayların da derneğe katılmaları için Mustafa Kemal görevlendirildi. Bu amaçla aynı yıl subayların yoğun olarak bulunduğu Makedonya'daki 3. Orduya atandı. | |
1908 yılında meşrutiyet ilan edilince İttihat ve Terakki Fırkası iktidarı aldı. Ancak padişahın kışkırttığı gericiler meşrutiyete, yeni düşüncelere ve atılımlara karşı çıktılar. Kışkırtmalar sonucu İstanbul'da 31 Mart ayaklanması oldu. Bunun üzerine Selanik yöresindeki birliklerden bir ordu toplandı. Mustafa Kemal, Harekat Ordusu adını verdiği bu orduda görev aldı. Ayaklanma bastırıldı. Harekat Ordusuyla birlikte Mustafa Kemal Selanik'e döndü. İki yıl sonra Genel Kurmay Başkanlığında bir göreve atandı.
Bu sırada İtalyanlar Trablusgarb'a saldırdılar. Mustafa Kemal ve arkadaşları Tobruk'a giderek buradaki Türk birliklerine katıldılar. Yapılan savaşlarda önemli başarılar sağlandı. Ancak bu sırada Balkan Savaşı başlamıştı. Mustafa Kemal geri dönmek üzere Mısır'a geldiğinde Selanik'in düşman eline geçtiğini; Bulgar ordularının Çatalca'ya kadar ilerlediklerini öğrendi.
İstanbul'a gelen Mustafa Kemal'e Bolayır'da bulunan bir kolordunun kurmay başkanlığı görevi verildi. Savaş süresince bu görevde kaldı. Balkan Savaşı sona erince Sofya'ya ataşemiliter olarak atandı. Bir süre sonra Birinci Dünya Savaşı başladı. Almanların yanı sıra Osmanlı İmparatorluğu da savaşa katıldı.
Mustafa Kemal, bulunduğu görevden alınarak bir kıta komutanlığına getirilmesini istedi. Bunun üzerine Tekirdağ'da yeni kurulan 19. Tümenin komutanlığına atandı. Mustafa Kemal'in kısa sürede hazırladığı tümen Çanakkale Savaşları'na katıldı. Mustafa Kemal burada düşmanın karadan ve denizden yaptığı saldırıları durdurdu.
Anafartalar'da bir avuç güçle düşmanların bütün planlarını bozdu. Onlara kayıplar verdirdi. Çanakkale Boğazı'nı geçmelerini önledi. Bu başarılar sonucu rütbesi albaylığa yükseltildi ve Anafartalar Kahramanı olarak anılmaya başladı.
Mustafa Kemal Çanakkale Savaşı'ndan sonra Diyarbakır'daki kolordu komutanlığına atandı. Bu görevde iken rütbesi generalliğe yükseltildi. Muş ve Bitlis'i Ruslardan kurtardı. (1916)
Daha sonra 7. Ordu Komutanlığına atandı. Bu ordu Halep'te toplanıyordu. Atatürk grup komutanı oldu. Alman generalinin ordunun yönetimi konusundaki düşüncelerine karşı çıktı. Ordu komutanlığını bırakarak İstanbul'a geldi. Veliaht Vahdettin'in Almanya'ya yaptığı resmi geziye katıldı. Dönüşte hastalanarak Viyana ve Karlsbad'a gitti. Bu sırada padişah 5. Mehmet öldü. Vahdettin VI. Mehmet adı ile tahta çıktı. Yurda dönen Mustafa Kemal yeniden 7. Ordun komutanlığına getirildi. Şam'da başkaldıran Arap kabileleriyle savaştı. Onların ilerlemesini önledi. Bundan sonra Yıldırım Orduları Grup Komutanlığına atandı. Bu sırada savaş sona ermiş, Mondros Silah Bırakışması imzalanmıştı. Mustafa Kemal bu bırakışmanın kötü koşullarını kabul etmedi. Emrindeki silah ve kuvvetleri düşmana vermeyeceğini hükümete bildirdi. Bunun üzerine komuta ettiği Yıldırım Orduları Grubu kaldırıldı. Mustafa Kemal de İstanbul'a döndü.
memocal.com
Anneler Gunu Siirleri Anneler Gunu Siirleri
| TUT ELİMİ ANNEM TUT ELİMİ ANNEMTut elimi annem Ah annem, canım annem. Gül bahçesi istemem, Yüreğini açtın ya Yeter bana.Güllük gülistanlık benim için hayat... Ama annem düşündün mü hiç? Ya yorgun düşerse bu yürek. Bakmaya bile kıyamadığım Kokusuna dayamadığım güller Solarsa bir hazan sabahı ansızın. Nasıl bakarım anne gökyüzüne? Dökülürken gözyaşların gökten. Ve nasıl dayanırım bu acıya? Dökülen her yaprak yüreğimi yaralarken. Nasıl bakarım o viran bahçeye? Bir kıvılcımda, yanar yüreğim. Ama hiç bir yangın Senin kadar sıcak değil be annem... Nasıl da üşürüm sensiz, Gözümden akan her damlada ne fırtınalar eser, Ne firari hayallere dalar bu yaşlı gözler, Ve akan her damla Haykırır başıboş yalnızlığıma. Hazan yelleri eserken annem Bu körpe yüreğimde Güneş açar mı hiç? Mis gibi kokan bu menekşe, Bülbüller şakır mı kahkaha ata ata? Bahçedeki gülümüz, Sümbül gibi büker mi boynunu yoksa? Duyabilir miyim kanat çırpışını Turnaların, Unutur musun beni annem? Tembihler misin büyüklerin gittiği her yere gidilmez diye? Bilirim korkarsın gelirim peşinden diye. | Kaf dağına gider miyiz? Güler miyiz çatlayana kadar? Ve ağlar mıyız usul usul? Gözlerimiz kan çanağı olana kadar. Annem, canım annem, Nasıl da kandırdın beni, Hani gitmeyecektin, Nasıl bıraktın beni buralarda, Bu yaban ellerde... Ne yaparım şimdi ben? Kan çiçekleri bıraktın Annem ardında. Ve her gün sulama yarışı yaptığımız Fesleğeni... Neredesin be annem? Bak kar yağdı avuçlarıma. Coşkun seller gibi atıyorsun damarlarımda. Yüreğimin vazgeçilmez Deltasında vazgeçilmez bir nehir gibi yani. Gitme bırakma beni dedim Gözyaşlarımda uyutur Göz bebeğimde avuturum dedim. Ama ne fayda dinletemedim be annem... Annem canım bi tanem, Var oluş sebebim, tek gerçeğim, Gören gözüm, duyan kulağım, Ne zor şeymiş sensiz olmak, Ve ne zor şeymiş, Sensiz coğrafyaların sert iklimlerini tatmak. Burası bana göre değil Ben seninle olmak, Dizinde uyumak, Sana seni sevdiğimi haykırmak istiyorum. Ne olur! Tut elimi annem... Bir kez daha öp ıslak ıslak Hazar CIRIK |
| ANNEM Annelerin en güzeli, Sensin, benim güzel annem. Ilık esen bahar yeli, Sensin, benim güzel annem. Güneş yüzlü, altın kalpli, Ağır başlı, tatlı dilli, Meleklerin eşi sanki Sensin, benim güzel annem. Açan çiçek, çağlayan su, Gülümseyen engin duygu, Evimizin mutluluğu Sensin, benim güzel annem. H. Latif SARIYÜCE | ANNEM Bağım olsa, bahçem olsa İpek kumaş bohçam olsa, Sabah olsa, akşam olsa Annem gitmese yanımdan Her zaman baksam yüzüne, Uyurum yatsam dizine. Rastlamadım kem sözüne Sesi çıkmaz kulağımdan. Bir sözünü iki etmem. Canımı verir incitmem Annemsiz cennete gitmem Onu severim canımdan İbrahim ŞİMŞEK |
| ANNE Annemi ben çok severim, Melek annem, güzel annem, Üzülmesin sakın derim Melek annem, güzel annem. İyi doğru sözler onda, Şefkat dolu gözler onda, Sevgi, ışık var yolunda, Melek annem, güzel annem. Anne yüzü ne asil yüz, Anne gözü ne derin göz, Anne özü, pırlanta öz, Melek annem, güzel annem. Rıfat Necdet EVRİMER | ANNECİĞİM Ne sevimli bir annesin! Ne tatlıdır senin sesin! Benim canım mısın nesin Sen olmazsan yapamam ben!.. Senden yakın kim var bana? Kalbim, canım bağlı sana!.. Üzüntüm yok ondan yana Seviyorsun beni de sen. Gülsem güler yüzün Ağlamamdan alır hüzün... Senin gecen ve gündüzün Işık alır sanki benden! Rakım ÇALAPALA |
| ANACIĞIM —Anneme ve bütün annelere— Nasıl hatırlamam anacığım nasıl Kaç geceler bana ninni söylerdi Hasta olunca oydu başucumda bekleyen Biraz yorulmayayım, üzülmeyeyim, hemen Alır kucağına okşardı, saçlarımı öperdi. Nasıl hatırlamam anacığım nasıl Uzun kış geceleri masal masaldı Güzel çoban kızları, iyi kalpli sultanlar Bir suyun akışı gibi geçip gitti zamanlar Şimdi ne o dünkü çocuk, ne de o masal kaldı. Nasıl hatırlamam anacığım nasıl Yıkayan oydu mürekkep lekeli parmaklarımı Akşam biraz geciksem yollara düşerdi Sokağa çıkarken «Yavrucuğum üşütme» derdi. Hemen bir kazak örerdi biraz boş kaldı mı. Nasıl hatırlamam anacığım nasıl Bilirim yine kalbinde yerim anacığım Selam sana Anneler Günü İstanbul’dan Yeni dönmüşçesine bir akşam okuldan Vefalı ellerinden öperim anacığım. Ümit Yaşar Oğuzcan | |
Anneler Gunu Hakkinda Bilgi Yazi
| ANNELER GÜNÜ |
|
Mayıs ayının ikinci pazar günü Anneler Günü'dür. Anneler Günü evrensel bir gündür. Dünyada milyonlarca ana bugün çocukları tarafından sevgi ve saygı ile anılır.
Anneler Günü ülkemizde 1955 yılından bu yana kutlanıyor. Türk Kadınlar Birliği ülkemizde her yıl çocukları için büyük fedakarlığa katlanan annelerden birini yılın annesi seçer. Yılın annesinin kişiliğinde tüm annelere iyi dilekler sunulur.
| | Amerika'nın Filedelfiya eyaletinde 9 Mayıs 1966 günü Jarvis isimli bir kızın annesi öldü. Annesini çok seven Jarvis'in üzüntüsü aylarca sürdü. Hayatla kimsesi kalmayan Jarvis ölüm olayına bir türlü alışamadı. Yaşama küstü. Canlılığını, yaşama sevincini yitirdi. Yemedi, içmedi bir ara ölmeyi bile düşündü. Jarvis'in bu durumunu yakından izleyen komşusu Jarvis'le arkadaş oldu. Bir gün yaşlı komşu söyleşi sırasında Jarvis'e «İnsanlar doğar, yaşar, ölür. Bu bir doğa kanunudur.» dedi. Bu iki cümle, Jarvis'i çok etkiledi. Ölümün de doğmak, yaşamak gibi bir doğa olayı olduğunu düşündü. Ancak bu doğruyu bulmak Jarvis'in annesine olan sevgisini azaltmadı. Aradan geçen süre içinde ölüm sözcüğünün soğukluğu gitti. Yerine anne sevgisinin sıcaklığı geldi. Artık Jarvis annesini gözyaşları ile değil, severek anmaya başladı. Acıları azaldı. İçinde arı, duru bir sevgi oluştu. |
Aradan bir yıl geçti. Bu süre içinde Jarvis, hemen her gün annesinin mezarına çiçekler götürdü. Jarvis'in annesinin ölüm yıldönümünde bütün arkadaşları eve geldi. O gün Jarvis arkadaşlarına :
— Geçen bir yıl içinde çektiğim acılar bana şunu öğretti «Dünyada anne sevgisinin yerini dolduracak hiçbir sevgi yoktur. Yılın bir gününü annelere ayıralım. O günü annelerimizle ilgili anılarla dolduralım. Böylece annelerimize olan sevgi borcumuzu ödeyelim.» dedi.
Arkadaşları Jarvis'in önerisini çok beğendiler. Birlikte hemen kentin Belediye Başkanına gittiler. Başkan onları dinledi. Öneriyi içtenlikle benimsedi. Daha sonra bu öneri gazetelere, yazarlara anlatıldı. Jarvis ve arkadaşlarının çalışmaları kısa sürede sonuç verdi. Amerika Birleşik Devletleri Kongresi mayıs ayının ikinci pazar gününün Anneler Günü olarak kutlanmasını kararlaştırdı.
Anneler günü ilk kez 1908 yılında kutlandı. Daha sonra bütün uygar ülkelerde kutlanmaya başlandı. Her yıl mayıs ayının ikinci pazar günü gazetelerde annelerle ilgili yazılar, anılar, şiirler yayınlanır. Radyo ve televizyonda ana sevgisini konu eden konuşmalar yapılır. Türk Kadınlar Birliği'nin şubesi olan illerde yılın anneleri seçilir. Okullarımızda ayrıca Anneler Günü nedeniyle toplantılar düzenlenir. Bu toplantılarda okunan şiirler, söylenen türküler, şarkılar, annelere armağan edilir. Filimler gösterilir. Sergiler düzenlenir.
Anneler Gününde annemize bir demet kır çiçeği armağan ederek, bir güzel sözcükle yanağından öperek onu çok mutlu ederiz.
Ankara'nin Baskent Olusu Hakkinda Bilgi Yazi
| ANKARA'NIN BAŞKENT OLUŞU |
|
Mustafa Kemal Paşa, Erzurum, Sivas Kongrelerinden sonra 27 Aralık 1919 günü Temsilciler Kurulu üyeleriyle birlikte Ankara'ya geldi.
O zamana kadar Osmanlı İmparatorluğu'nun başkenti İstanbul idi. Osmanlı Mebusan Meclisi son kez 12 Ocak 1919'da İstanbul'da toplandı. 16 Mart 1919 günü İngilizler İstanbul'a girdi. Önce meclisi bastılar. Bu olay üzerine birçok milletvekili Anadolu'ya geçti. Yakalananlardan çoğu tutuklandı. Artık Osmanlı Mebusan Meclisi'nin İstanbul'da toplanma olasılığı kalmamıştı. Milletvekillerinin toplanacağı ve ülkenin yönetileceği bir başkent gerekiyordu.
Ankara, Anadolu'nun ortasında, savaş cephelerine eşit uzaklıkta bir kentti. Savaşın yönetimi ve haberleşme, Ankara'dan kolaylıkla yürütülürdü. Dağılan Osmanlı Mebusan Meclisi üyeleri ile Sivas ve Erzurum Kongreleri'nde seçilen temsilcilerin bir yerde toplanması gerekiyordu. Bu nedenle 19 Mart 1919 günü Mustafa Kemal Paşa kimi illere ve komutanlıklara bir genelge gönderdi. Bu genelgede özetle; "Osmanlı Devletinin yaşamı ve egemenliğinin sona erdiği" bildiriliyor, "Türk ulusu kendi yaşamını ve bağımsızlığını koruyacaktır." deniliyordu. Bu genelgeden sonra temsilcilerle Osmanlı Mebusan Meclisi'nden gelen üyeler Ankara'da toplanmaya başladılar. Ankaralılar onları coşkuyla, sevinçle, sevgiyle karşıladı.
Türkiye Büyük Millet Meclisi 23 Nisan 1920 günü, Ankara'da açıldı. Meclis, ilk oturumunda Mustafa Kemal Paşa'yı başkan seçti. Mustafa Kemal Paşa bundan sonra ülkeyi kurtarma çalışmalarını Anadolu'nun bu küçük kentinde sürdürdü. Ulusal Kurtuluş Savaşı'mızın planları bu yoksul kentte hazırlandı. Savaşın başarıya ulaşması için düzenli ordular kuruldu. Bu ordular İnönü'de, Sakarya'da, Dumlupınar'da düşmanı bozguna uğrattı. 30 Ağustos 1922'de kazanılan Başkomutanlık Savaşı ile Kurtuluş Savaşı'mız tamamlandı.
Yurdumuz düşmanlardan kurtulduktan sonra 13 Ekim 1923 günü İsmet Paşa ve dört arkadaşı Ankara'nın başkent olması için Türkiye Büyük Millet Meclisi'ne yasa önerisi verdiler. Öneri mecliste oylandı, kabul edildi. Böylece Ankara yeni Türkiye Devleti'nin başkenti oldu.
Başken, ülkenin yönetim merkezidir. Büyük Millet Meclisi, devlet başkanı, başbakanlık, bakanlıklar, yüksek yargı organları, başkentte bulunur.
Ankara başkent olduktan sonra gelişti. Modern yapılar, büyük apartmanlar yapıldı. Yüksek okullar, üniversiteler açıldı. Fabrikalar, yeni iş yerleri kuruldu. Kent kısa sürede büyüdü, genişledi.
Ankara bugün nüfus yoğunluğu bakımından yurdumuzun ikinci büyük kentidir.
Her yıl 13 Ekim günü Ankara'nın başkent oluşu, düzenlenen büyük törenlerle kutlanır. Ankara Kalesi'nde başlayan bu törene özel giysileri içinde seymenler, öğrenciler, çeşitli dernek temsilcileri katılırlar. Törende yapılan konuşmalarda Ankara'nın başkent oluşunun anlam ve önemi belirtilir.
memocal.com
Ahilik Haftasi Hakkinda Bilgi, Yazi
| AHİLİK HAFTASI - Ekimin 2. pazartesi ile başlayan hafta |
|
Türkiye Cumhuriyeti 75 yıl önce Osmanlı'dan devir aldığı yönetimi, Osmanlı da 700 yıl önce Anadolu Selçuklu devletinden almıştı. Anadolu Selçuklu devleti de Büyük Selçuklu İmparatorluğu'nun bir parçası olarak bu topraklarda yaklaşık bin yıl önce kurulmuştu. Görüldüğü üzere 1000 yıldır Türkler Anadolu toprakları üzerinde yaşamaktadır.
Türklerin tarihi aslında bin yıl ile sınırlı değildir. Bilinen en eski insanlık tarihine kadar uzanır. Oğuz Hanlığı, Uygur devleti, Göktürk devleti, Hun devleti M.Ö. 4000 yıldan beri, devletini ve kültürünü yaşatmaktadır. Dünyamızda bu süre içerisinde birçok devletler kurulmuş, kültürler yaşamış, bunlardan birçoğu yıkılmış ve kaybolmuşlardır. Türklerin altı binyıldır tarih sahnesinde oluşunun önemli bir sebebi kültür değerlerini korumalarından ileri gelir. Bu kültür değerlerinin özü Ahilik Kültürü biçimine dönüştüğü XI. yüzyıldan sonra yeni bir anlayışla devam eder.
Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel, bu konu üzerinde hassasiyetle durmuş ve Ahilik Vakfının tertip ettiği bir Şed Kuşanma töreninde Ahilikle ilgili veciz bir konuşma yapmıştır. Bu konuşmasında, "...Bin seneye yakın bir zamandır Anadolu kıtasının sahipleriyiz. Bir büyük medeniyetimizin olduğunu bu medeniyetin birbirinden güzel, birbirini tesiri altında bırakmış hazinelerinin bulunduğunu biliyoruz. Öyle olmasa zaten bu kadar uzun süre bu kıtaya hâkim olunamazdı..." demiştir.
Tarih boyunca Türkler daima iyiyi güzeli aramışlar ve bulduklarında da tereddüt etmeden almışlardır. Türklerin İslamiyet’e geçmeden önceki kültür değerleri bile bugün birçok ülkede görülememektedir. Tarihi araştırmalarda o dönemde insan haklarına saygı, kadının toplumdaki saygın yeri, misafirperverlik, bir tehlikeye karşı birlik oluşturmak, dayanışma, yardımlaşma gibi birçok insani değerlerin bugünkü tabiri ile evrensel değerlerin mevcut olduğunu görüyoruz.
Türkler bu değerler ile mücehhez olarak çağın en yüksek medeniyetini kurmuşlardır. Dünyada pek çok dinler, inançlar ile karşılaşan Türkler bazılarını denemişler fakat kendilerine en uygun gelen İslam dinini kabul etmişlerdir. Bu dini seçerken hiçbir zorlama, hiçbir baskı yapılmamış kendi istekleri ile bu yüce dine geçmişlerdir.
Ahilik tüm bu değerleri kaynaştıran ve hayata geçirilmesini sağlayan bir yeniliktir. Türklerin "Rönesans”ıdır.
Ahilik anlayışı, toplumda yaşayan fertleri birbirine yaklaştırmak ve aralarında dayanışma kurulmasını sağlamaktır.
Bir toplumda birlik ve dayanışmayı sağlayan en önemli unsur müşterek değerlerin korunması ile mümkündür. Türklerin Anadolu'da bin yıldan beri varlığını sürdürmelerindeki sır Ahilik anlayışı içerisinde bu değerlere saygı göstermeleridir.
Bu anlayışa göre din, dil, ırk farkı gözetmeksizin herkese eşit muamele yapılmıştır. Bir toplumda sosyal tabakalaşma olabilir. Kimi zengin, kimi fakir olabilir; fakat ikisi arasındaki fark fazla olmamalıdır. Ahilik zenginliğe karşı değildir. Çalışmak ve üretmek, alın teri ile kazanmak Ahilikte bir ahlak kuralıdır. Bunun için herkesin mutlaka bir mesleği ve işi olmalıdır. Ahilik, halkın sırtından geçinenlere, bir köşeye çekilip miskin miskin oturanlara karşıdır.
Ahilikte iş ve meslek ahlakı, kabul edilmesi mecburi kurallar haline gelmiştir. Kendinden önce başkalarını düşünmek ve kollamak, hak ettiğinden fazlasını istememek, kanaat ve tevazu ölçüleri içerisinde "hırs" ve "tama"dan uzaklaşmak, kendi yeteneğine uygun bir işle meşgul olmak, sanatını mutlaka bir 3 üstaddan öğrenmek ve birliğin, beraberliğin korunması için dayanışma içerisinde bulunmak ahiliğin mutlaka uyulması şart olan ahlak kaideleridir. Bu kaideler, Ahileri tekke ve türbelerde çöreklenerek, el açıp halkın kutsal duygularını sömürerek onların sırtından bedava geçinen asalak zümrelerden ayıran farklardır. Ahiler yeniliğe açık insanlar olup, halka sanat, meslek ve genel bilgiler öğretmek için var güçleriyle çalışırlar.
Bu bakımdan Ahiliğin eğitimcilere ışık tutacak önemli özellikleri vardır.
Ahilik sisteminde, işyerinde çalışanlar ile çalıştıranlar arasında pek fark olmadığı gibi aralarında baba-oğul ilişkileri vardır. İşyeri aynı zamanda sanatın ve ahlakın öğretildiği bir okuldur. Burada üretilen mal, belli bir ihtiyacı karşılayacak şekilde kusursuz ve tam olarak üretilir. Emeğin karşılığı çalışanının alın teri kurumadan ödenir. İşyerlerinde çalışan ve çalıştıranlar dayanışma içerisindedir. Bu uygulama emek ve sermaye'nin barışık olduğu bir model oluşturur.
Günümüzde toplam kalite, müşteri beklentileri, tüketici korunması, standart üretim gibi kavramların önemi yeni yeni anlaşılmaya başlanmıştır. Bugün kaliteli üretim için başvurulan ve Toplam Kalite Yönetimi dediğimiz tedbirlerle tüketicinin daha ucuz, daha kaliteli mal alma imkânı doğmuştur. Ahilik sisteminde bir malın üretimden tüketicinin eline geçene kadar üretimin her safhası bütün çalışanların sorumluluğu altındadır. Çıraklar, kalfalar ve ustalar hep birlikte malın kalitesinden sorumludur. Ayrıca oto kontrol sistemi ile malın kalitesi sürekli denetlenir. Bugün de toplam kalite yönetimi kapsamında kalitede mükemmellik, verimlilik, hatasız üretim, kalite güvenliği, ülke ve uluslararası standartlara uyum, ISO 9001, tüketiciye cevap verme hattı, tüketici tatmini gibi konular henüz yeni yeni işyerlerinde gündeme gelmeye başlamıştır. Üretime katılan her kademedeki personelin eğitimi, işletme içi tüm personelden faydalanma, tam kapasite çalışma gibi tedbirler yanında işyerinde her türlü üretim ve hizmetlerden işyeri çalışanları sorumlu 4 tutulmaktadır.
Ahilik düşüncesinin kurduğu Ahi Birlikleri'ni batıdaki ve doğudaki benzer teşkilatlardan ayıran özellik, din adamlarının da devlet adamlarının da Ahiler üzerinde herhangi bir etkisinin olmayışıdır. Bunun sonucu olarak Ahilik sivil toplum kuruluşlarının en eski bir modelidir. Ahiler, daima toplum yararına hizmet yapmışlardır.
Bugün görülen bazı sivil toplum kuruluşları gibi halkı bölmemişler, halka ve topluma zararlı faaliyetlerde bulunarak, yalnız kendi üyelerinin menfaatini korumamışlardır. Bugün sivil toplum kavramı, demokrasinin vazgeçilmez bir unsuru olarak kabul edilmekte ve resmi otoritenin karşıtı bir örgütlenme olarak algılanmaktadır. Devlete karşı gelmek, devletin kurumlarını tahrip edenlerden yana gözükmek, sırf demokrat gözükmek için bu kurumlara destek vermek Ahiliğe ters düşer.
Devlet olmaz ise sivil toplum kuruluşunun da olamayacağını bilmemek en büyük cehalettir. Sivil toplum kuruluşlarının görevi halkın ihtiyacı ve mutluluğu için devletle beraber devlete yol gösterici olmaktır.
Ahilerin kendi üyeleri ile devlet ve toplumdaki fertler arasındaki ilişkilerde daima "demokratik ve laik" anlayış hâkim olmuştur. Ahiler seçmede, seçilmede ve idarede tamamen demokratik bir sistem içinde yaşarlardı. Keyfilik, şahsi ihtiras ve emellere kesinlikle yer verilmezdi. Teşkilatın hak ve adalet ölçülerine riayet ederek toplumda saygın bir yer kazandıkları ve topluma hizmette kusur etmedikleri, devletle halk arasındaki koordinasyonu sağladıkları için, Ahi başkanı devlet başkanının ayağına gitmemiş, devlet başkanı Ahinin ayağına gelmiştir.
Fransa'da, otoriter yapıyı yumuşatmak ve yönetimle vatandaş arasındaki ilişkileri iyileştirmek üzere on beş yıl önce kurulan "Ombudsmanlık" kurumu Avrupa Birliği anlaşmasında ele alınmıştır. Topluluk üyesi ülke vatandaşlarının yeni sisteme entegrasyonunda otorite ile halk arasında doğacak anlaşmazlıklarda arabulucu rolü oynamak, ortaklık kurumları arasında güven ilişkilerini güçlendirmek, ayrıca vatandaşın şikâyetlerini 5 kabul ederek ortaklık kurumlarının demokratik işlemesini sağlamak amacı ile "Avrupa Ombudsmanı" kurulmuştur.
Bu kurum aslında 1809 yılında yöneticiler ve yargıçlar hakkında yasal soruşturma yapmak üzere İsveç'te kurulan Ombudsmanlık kurumunun bir devamıdır. Dünyamızda yaklaşık yüz yıl önce kurulan ve Avrupa Birliği'ne örnek bir kurum olarak yaşatılan, bizim de belki her şeyde olduğu gibi kötü bir taktikçilikle Avrupa'da var diye hemen bu senenin başında ithal ettiğimiz bu kurumun daha orijinalinin yeni yüz yıl önceki Ahilik sisteminde mevcut olduğunu bilmiyoruz.
Almanya'nın kalkınmasında, Sanayi üretim birliklerinin önemli rolü olduğu, bu birliklerin eğitim ve teknik eğitime büyük önem vermelerinden, araştırmalarla elde edilen buluşların üretime uygulanmasından, bankaların bütün kaynakların sanayi emrine verilmesi ve devletin, yönetici yüksek memurlarının bu birlikleri desteklemesi sayesinde Ortaçağ geriliğinden kurtularak kısa zamanda büyük ve zengin bir ülke haline geldiği bilinmektedir. Benzer uygulama Osmanlı'daki Ahi Üretim Birlikleri'ndeki eğitim sistemine, orta sandıklarını sanayi emrinde kredi kuruluşu olarak hizmet verilmesine benzemektedir. Nitekim Almanya'ya Sanayi Birliklerini tetkik için giden bir heyetimizin Alman kalkınmasının sırrının ne olduğuna dair sorusuna bir yetkilinin cevabı "Siz buraya boşuna gelmişsiniz. Eğer dört yüz yıl önceki Osmanlı'daki Ahi Üretim Birliklerini incelemiş olsaydınız, bizim nasıl kalkındığımızı öğrenirdiniz." olmuştur.
Gazeteci Yazar Hasan Pulur'un 21.08.1992 tarihinde Olaylar ve İnsanlar köşesinde "Almanların mesleki eğitim sistemlerine yüzyıl önce, Osmanlı'daki Ahilik sistemini örnek aldıklarını" yazmıştır.
Japon sanayileşmesi, vazife şuur'u ve iş ahlakının samurayların geleneksel değerleri ve Konfüçyüs’ün felsefesine dayandırılması sonucu elde edilen başarılarla gerçekleşmiştir.
Japon Sanayi Birlikleri, Alman Sanayi Grupları Birlikleri'nin sistemini alarak kendi gelenekleri ile birleştirmek suretiyle kalkınmışlardır. Aynen Alman Sanayi Birlikleri'nde 6 olduğu gibi gençleri sıkı bir iş disiplini ve güçlü bir ahlak eğitim vererek yetiştirmişlerdir.
Japonya'da işçi işveren arasındaki münasebetler aynı ailenin iki ferdi arasındaki münasebete benzer. Birbirine saygılı ve dayanışma içerisindedirler. İşyerinde tam dürüstlük, ahlaklılık ve özveri ile çalışmak her Japon gencinin ideali olmuştur. Ülkesi için çalışmayı her şeyin üstünde gören bu zihniyet Japon kalkınmasının en önemli dinamiği olmuştur. Bu bilgiler ışığında Japonların kalkınmasında, Ahiliğin temel kaidelerini oluşturan benzer değerler etkili olmuştur diyebiliriz.
Ülkemizde yeni yeni kurumsallaşan Rekabet Kurulu, Patent Enstitüsü, Kosgeb, Reklâm Kurulu yanında Ticaret ve Sanayi Odaları, İşçi ve İşveren Sendikaları, Kooperatifler, Esnaf Odaları, Belediye, Bağ-Kur gibi sosyal hizmet veren kurumlar Ahilik sisteminden günümüze yansıyan kuruluşlardır.
2000'li yılları yaşadığımız şu günlerde, Ahiliğin ahlak ve çalışmaya ait prensipleri kısaca Ahilik felsefesi, dünyamızda ilerleyen toplumların modeli olacaktır. Bu görüş bir kehanet değildir. Bugün nasıl ki kalkınmış birçok ülkede Ahilik prensiplerinin izlerini görüyorsak, yarın da ilerlemiş toplumların yükselmesinde Ahilik ilkelerinin, önemli rol oynadığı görülecektir.
memocal.com
Kaydol:
Kayıtlar (Atom)
